Στις 28 Μαΐου 1931 εκδόθηκε η «Μεγάλη Αθηναϊκή Εφημερίς» τα «Αθηναϊκά Νέα» – «το φύλλον δραχμή Μία». Ήταν η εποχή που ο διεθνής περίγυρος ζούσε στον απόηχο της κρίσης του Μεγάλου Κραχ και η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου αφού είχε υπογράψει με τον Κεμάλ Ατατούρκ το ελληνοτουρκικό Σύμφωνο Φιλίας, αφού είχε περάσει την πανδημία της γρίπης, βρισκόταν στο στόχαστρο μιας άκρατης σκανδαλολογίας. Ο Δημ. Λαμπράκης τότε, πολιτικός φίλος του Ελ. Βενιζέλου εκδίδει την εφημερίδα – διότι «η μαινόμενη διαβολή αγωνίζεται εν παροξυσμώ να σύρη την ιθύνουσα κοινοβουλευτική τάξη εις τον βόρβορον. Η θρασεία αυτή βιομηχανία της μολυσματικής ιλύος δεν μπορούσε να αφεθή περαιτέρω ανενόχλητος. Εμπρός λοιπόν!» υπογραμμιζόταν στην επιφυλλίδα.
Από τότε «Τα Νέα», όπως μετονομάστηκαν στα χρόνια της Κατοχής, πέρασαν μέσα από τα πάθη, τις θύελλες, τις μισαλλοδοξίες, τις ήττες αλλά και τους θριάμβους της πολιτικής ζωής της χώρας.
Στη μακρά τους διαδρομή ήθελαν πάντα να είναι μια «λαϊκή εφημερίδα», που να απευθύνεται στον μέσο πολίτη και τον μη προνομιούχο αρθρώνοντας ένα λόγο ευάλωτης ισορροπίας. Ταυτόχρονα, δεν έκρυψαν ποτέ την πολιτική τους ταυτότητα. Ήταν και παρέμειναν η μεγάλη εφημερίδα του κεντρώου χώρου και της κεντρο-αριστεράς, που επηρέαζε κι επηρεαζόταν απ’ τους αναγνώστες της.
Στην ταραγμένη δεκαετία του ΄60, βρέθηκαν στην πρωτοπορία του «Ανένδοτου». Μετά, το πενάκι του Κώστα Μητρόπουλου προφήτεψε τη χούντα, ενώ στα χρόνια της δικτατορίας τα ΝΕΑ (μέσα στο πλαίσιο που υπαγόρευε η λογοκρισία της εποχής) κάλυψαν εκτενώς τις λαϊκές αντι-δικτατορικές διαδηλώσεις στην κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου (3/11/1968) και στην κηδεία του Γιώργου Σεφέρη (22/9/1973), ενώ λίγο πριν και λίγο μετά, πρόβαλαν τα γεγονότα της Νομικής και την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Και ανενδοίαστα πήραν θέση υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας στο δημοψήφισμα του Καραμανλή (8/12/1974).
Από τις σελίδες των «ΝΕΩΝ» πέρασαν φωτισμένοι διανοητές, εξαιρετικοί σκιτσογράφοι, το ανθρώπινο δυναμικό της διαχύθηκε σε επιτελικές θέσεις στην κρατική και ιδιωτική ραδιο-τηλεόραση. Τα ΝΕΑ υπήρξαν ακόμη το φυτώριο μιας σημαντικής δημοσιογραφικής γενιάς, αλλά και ο χώρος έκφρασης σύγχρονων διανοητών. Αποφεύγω να μιλήσω με ονόματα για να μην αδικήσω εκείνους που η μνήμη μου τους υποτίμησε.
Μεταπολιτευτικά, στα ΝΕΑ αναδείχθηκε η έννοια του ελεύθερου/κοινωνικού ρεπορτάζ κι εμπεδώθηκε ένα ισχυρό δημοκρατικό φρόνημα, που στάθηκε σταθερά αντίπαλο στην παρα-δημοσιογραφία της τρομοκρατίας με συστηματικές έρευνες.
Στο παρελθόν, κάποιες φορές το πολιτικό στίγμα της εφημερίδας ξέφυγε σε κομματική ταύτιση – όπως συνέβη το ΄81, όταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος της υποδείκνυε «δαγκωτό ΠΑΣΟΚ!». Ωστόσο, ήταν η ορμή και το πάθος των αναγνωστών της που βρήκαν την αντανάκλασή τους στην εφημερίδα. Και αναμφίβολα, η στράτευση της εφημερίδας στο κίνημα της Αλλαγής, ήταν ένας σημαντικός παράγοντας στην εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ.
Η στήλη «Τρίτη άποψη» ακόμη, ήταν ένας σημαντικός νεωτερισμός της εφημερίδας, καθώς έδωσε τη δυνατότητα διατύπωσης στην «άλλη άποψη», που δεν εξέφραζε την εφημερίδα και θα μπορούσε να ΄ναι αντισυμβατική, ριζοσπαστική, νεωτεριστική.
Συνολικά πάντως, τα ΝΕΑ: αφενός παρακολουθούν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στον ευρύ δημοκρατικό χώρο της κεντροαριστεράς, τροφοδοτώντας συχνά τη σκέψη της με αρθρογραφίες και αναλύσεις και αφετέρου διατηρούν μια κριτική αποτίμηση της πολιτικής επικαιρότητας, με εξωστρέφεια, επαγγελματισμό και ήθος.
Κυρίως όμως, σε μια εποχή που ο λαϊκισμός και η παραπλανητική πληροφόρηση συσκοτίζουν το τοπίο και θολώνουν τη σκέψη και την κρίση, τα ΝΕΑ συνεχίζουν να πορεύονται στο δοκιμασμένο μονοπάτι της καλής δημοσιογραφίας.